Dekadan Nedir? Edebiyatta Dekadanlık Tartışması, Katılımcıları ve Hedef Aldığı Kişiler
Dekadan ne demek sorusuna cevap bulmak için edebiyat kaynaklarından istifade edebiliriniz. Söz konusu kaynaklarda dekadanlıkla suçlanan şair kimdir sorusuna da cevap bulabilirsiniz. Dekadanlık tartışması kimler arasında oldu? Söz konusu terim Türk edebiyatında da yaygın olarak karşınıza çıkar. Dekadan terimi bilinerek edebiyat alanına daha bilinçli bir yaklaşım sergileyebilirsiniz.
Dekadan Fransızca kökenli bir terimdir. Söz konusu terim, bir şeyin gerilemesi, saflığını yitirmesi ve yozlaşması anlamına gelir. 20. YY'ın sonunda naturalizm ve realizm akımına tepki olarak sembolizm akımı ortaya çıkmıştır. Sembolizm de sanatta yaşanan gerimeyi ifade eder. Sembolizm ressamlarına da dekadan ismi verilmiştir. 20. YY'ın sonlarından günümüze kadar çok sayıda dekadan örneği karşımıza çıkmıştır.
Dekadan, yoz, dejenere, bayağı, mütereddi olarak da isimlendirilir. Yani kısaca dekadan eleştirel bir terimdir. Bu nedenle dekadan olarak tanımlanan kişiler bu durumu hoş karşılamazlar.
Dekadanlığın ortaya çıkması ile birlikte dekadanlık tartışmaları da gün yüzüne çıkmıştır. Dekadanlığın revaçta olduğu dönemde Ahmet Mithat Efendi yazılarında bu konuya geniş bir yer vermiştir. Ahmet Mithat Efendi yazılarında Servet-i Fünun edebiyatçılarını dekadan olarak nitelendirmiştir. Bunu yapmasının sebebi de Servet-i Fünun'cuların yazılarında çok fazla yabancı kelime kullanması ve Osmanlıcanın yapısını bozmalarıdır.
Cenap Şahabettin ise yazılarında Servet-i Fünuncuları modern edebiyatın temsilcisi olarak kabul etmiştir. Bu nedenle dekadan tabirini kabul etmemiştir. Söz konusu ekip yeni sözcüklerle edebiyatı zenginleştirmek istemişlerdir. Yaşanan bu görüş farklı nedeniyle de Cenap Şahabettin ile Ahmet Mithat Efendi arasında bir çatışma ortamı doğmuştur.
Dünya sanat tarihine şöyle bir göz atıldığında önce sembolistlerin sonra ise sürrealistlerin dekadan olarak nitelendirildiği görülür. 2. Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile birlikte Dadaizm akımının öncüleri tüm sanat akımlarını dışlamışlardır. Bu nedenle kendilerini dekadan olarak görmüşlerdir.
Dekadan kelimesi yukarıda da bahsettiğimiz gibi Fransızcadan türemiştir. Kelimenin orijinali "decadence"dır. Eleştirel bir ifade şekli olan dekadanın hemen her türlü sanat alanında kullanıldığına şahit olabilirsiniz.